الإمام علی علیه السلام أولُ مَنْ وَضَعَ النَحْوَ العربی

نویسندگان

عزت الله مولایی نیا

محمد عابدین بایگان

چکیده

إنّ إطلاق وصف مؤسس أی علم یعنی تقدمه فی وضع اللبنة الأولی له، وثبوت أسبقیته. وعلی الرغم من ورود الروایات الکثیرة التی أشارت إلی أن الواضع الأول للنحو هو الإمام علی علیه السلام، الذی قام بتوجیه أبی الأسود الدؤلی للتوسع ووضع بقیة القواعد، إلّا أنّ بعض الـمحققین الـمحدثین اعتمدوا قلةً من الروایات التی تشکک فی ذلک، مما حدا ببعضهم إلی إنکاره، سیرا علی نهج أکثر الـمستشرقین فی إنکار قدرة أوائل العرب والـمسلمین علی تأسیس العلوم. ومن خلال الرد علی الـمنکرین یتبین ضعف رأیهم؛ فوجود التقسیمات والتفریعات فی الأدب الـجاهلی یثبت خطأ نفیها،کما أن اختصاص کل لغة بمیزاتها ینفی إمکانیة تأثر وضع النحو العربی باللغات الأخری، وإنّ اعتماد التصور والاحتمال دون دلیل لا یؤثر علی مصداقیتها، بالإضافة إلی أن بقاء القاعدة الأولی للنحو یثبت تأسیسه من قبل واضعها، وإنّ الروایات القلیلة الـمعتمدة عند الـمشککین جاءت غالبا مع ترجیح الروایات الـمؤیدة. فأهمیة هذا الـموضوع تتمثل فی محاولة إظهار ضعف آراء الـمخالفین الـمبنیة علی التصورات التی لا تستند علی دلیل مقبول فی الـمناقشات العلمیة الـمنصفة، وتأثرهم بالعواطف الذاتیة أو بالـخلافات العقائدیة أو القومیة ، فالدفاع عن الـحقائق العلمیة یستوجب الرد علی من یحاول تشویهها بدافع التأثیر علی معنویات الأمة، وإضعاف إیمانها بقدرة شخصیاتها العلمیة، مما یکشف عن تأثر بعض التحقیقات والبحوث بتوجیهات غیر منطقیة فی الإثبات أو النفی یجب إظهارها حتی لا یتم الاعتماد علیها.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

الصورة الفنیة فی رسائل الإمام علی (علیه السلام) (دراسة فی ثلاث رسائل من نهج البلاغة نموذجاً)

تُعتبر الصورة الفنیة عنصراً هامّاً فی دراسة ونقد الأعمال الأدبیة؛ فقد أصبحت إلی ما تضمّ فیما بینها من الأخیلة، والعواطف، والظلال، والإیقاعات، معیاراً أساسیّاً فی تقییم العمل الأدبی الذی إنّما یتقوَّم بما ابتنت علیه الصورة الفنیة من تلک المقوِّمات الفنیة والأدبیة الأصیلة. هذا وقد احتوت رسائل الإمام علی (ع) علی ملامح أصیلة للصورة الفنیة، هی من أهمّ الآلیّات والمقوِّمات للصورة الفنیة فی النقد الأدبی الحدیث. یقوم ه...

متن کامل

أدب المکاتبة فی ردّ الإمام علی علیه السلام علی کتاب معاویة

یتضمن الکتاب الثامن والعشرون من رسائل «نهج البلاغة» علی نقاط بلاغیة هامة یکشف النقاب عنها فی هذاالبحث ویقارن بکتاب معاویة تبییناً لبلاغة کتاب الإمام علی (ع) وکی یکون مثالاً یقتدی به ویحتذی حذوه فی إنشاء الرسائل وخاصّةً الرسائل الجوابیة وکذلک یبیّن هذا البحث تطابق بلاغة الکتابین المشتملة علی صور المعانی والبیان والبدیع والأغراض الأخلاقیة والسیاسیة للکاتبین: بفرض معاویة کالمبدأ البادئ للمکاتبة والإمام...

متن کامل

فضائل علی علیه السلام در قرآن

اعمال ورفتار هر فرد، زاییده طرز تفکر وعقیده او است.جانبازی وفداکاری از نشانه‏های افراد با ایمان است.اگر ایمان انسان به چیزی به حدی برسد که آن را بالاتر از جان ومال خود بداند، قطعا در راه آن سر از پا نمی‏شناسد وهستی وتمام شؤون خویش را فدای آن می‏سازد. قرآن مجید این حقیقت را در آیه شریفه زیر منعکس کرده است: انما المؤمنون الذین آمنوا بالله و رسوله ثم لم یرتابوا و جاهدوا باموالهم وانفسهم ف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب عرب

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 6

شماره 1 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023